جریمه ساخت و ساز غیر مجاز در روستاها

توسعه روستایی و ساخت‌وسازهای جدید در روستاها، مستلزم رعایت قوانین و مقررات است. ساخت‌وسازهای غیرمجاز و بدون مجوز، علاوه بر ایجاد مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی، باعث تضییع حقوق سایر روستاییان و بی‌اعتباری قوانین می‌شود. به همین منظور، قوانین و مقررات مختلفی در کشور برای ساماندهی ساخت‌وساز در روستاها و برخورد با متخلفان تصویب‌شده است.

آیا ساخت‌وساز غیرمجاز در روستاها جرم است؟

ساخت‌وساز بدون اخذ مجوز از مراجع ذی‌صلاح در روستاها، بسته به موقعیت جغرافیایی، عواقب متفاوتی دارد. در محدوده طرح هادی، این عمل به‌عنوان تخلف محسوب می‌شود، اما در خارج از این محدوده و در اراضی کشاورزی و باغی، جرم تلقی شده و مشمول قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی می‌شود.

قوانین:

-قانون تأسیس دهیاری‌ها: وظایف دهیاری‌ها در برخورد با ساخت‌وساز غیرمجاز

قانون تأسیس دهیاری‌ها مصوب 1382، ضمن تعیین وظایف متعدد برای دهیاری‌ها در زمینه صدور پروانه ساختمانی، به آن‌ها اختیار برخورد با ساخت‌وسازهای غیرمجاز را نیز داده است. دهیاری‌ها موظف‌اند از ساخت‌وسازهای غیرمجاز جلوگیری کرده و در صورت وقوع تخلف، اقدامات لازم را انجام دهند.

-جرائم ساخت‌وساز غیرمجاز: بر اساس آیین‌نامه اجرایی کمیسیون تبصره 3 بند 2 ماده 99 قانون شهرداری‌ها

قانون شهرداری‌ها جرائم سنگینی را برای ساخت‌وسازهای غیرمجاز در نظر گرفته است. این جرائم شامل پرداخت جریمه نقدی، تخریب بنا و پرداخت خسارت به دولت می‌شود.

-حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغ‌ها:

هرگونه تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها بدون مجوز از مراجع قانونی، تخلف محسوب شده و مشمول مجازات قانونی است. قانون حفظ کاربری اراضی، زراعی و باغ‌ها باهدف حفظ اراضی کشاورزی و جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در این مناطق تصویب‌شده است.

نظرات شورای عالی معماری و شهرسازی:

شورای عالی معماری و شهرسازی به‌عنوان مرجع عالی در امور شهرسازی و معماری کشور، بر اهمیت حفظ بافت سنتی روستاها و جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه تأکید کرده است. این شورا در آراء و نظرات خود، راهکارهایی برای مقابله با ساخت‌وساز غیرمجاز در روستاها ارائه کرده است.

انواع جریمه‌هاساخت‌وساز غیرمجاز:

1– توقیف عملیات ساختمانی: اولین اقدام قانونی در مواجهه با ساخت‌وساز غیرمجاز، توقیف فوری عملیات ساختمانی توسط دهیاری یا بخشداری است.

2– جریمه نقدی: متخلف مکلف به پرداخت جریمه نقدی سنگینی خواهد بود که میزان آن بر اساس نوع تخلف و وسعت ساخت‌وساز تعیین می‌شود.

3– تخریب بنا: در صورت عدم پرداخت جریمه یا ادامه تخلف، تخریب کامل بنا به دستور مراجع قضایی انجام خواهد شد.

4- ارجاع به مراجع قضایی: در مواردی که تخلفات ساخت‌وساز ابعاد گسترده‌تری داشته باشد، پرونده به مراجع قضایی ارسال‌شده و متخلف علاوه بر جرائم مالی، ممکن است به مجازات دیگری نیز محکوم شود.

تعیین جریمه نقدی چقدر است ؟

تعیین قیمت هر متر خلافی: قیمت جریمه هر مترمربع ساخت‌وساز غیرمجاز در هر منطقه و روستایی متفاوت بوده و بر اساس عوامل مختلفی ازجمله نوع تخلف، موقعیت ملک و قوانین محلی تعیین می‌شود.

مراجعه به قوانین و مقررات: برای اطلاع دقیق از میزان جریمه و نحوه محاسبه آن، لازم است به قوانین و مقررات محلی و همچنین آرای صادره از کمیسیون ماده 99 مراجعه شود.

مبنای محاسبه جریمه: جریمه نقدی تعیین‌شده توسط کمیسیون ماده 99 بر اساس قیمت روز زمین و ساختمان در زمان وقوع تخلف محاسبه می‌شود و نه قیمت روز صدور رأی.

پیشگیری از جریمه: بهترین راهکار برای پیشگیری از پرداخت جریمه‌های سنگین، گرفتن تمام مجوزهای مربوطه ازجمله پروانه ساختمانی و رعایت کامل قوانین و مقررات ملی ساختمان است.

قوانین و ضوابط ساخت‌وساز در روستاها:

1– محدوده مجاز ساخت‌وساز: هرگونه ساخت‌وساز در روستاها باید مطابق با طرح هادی مصوب انجام شود و خارج از محدوده تعیین‌شده در این طرح، ممنوع است.

2– مراحل اخذ پروانه ساختمانی: برای شروع هرگونه عملیات ساختمانی، ابتدا باید به دهیاری مراجعه و سپس با تکمیل فرم درخواست و ارائه مدارک لازم، به بخشداری درخواست صدور پروانه ساختمانی داد.

3– مشخصات پروانه ساختمانی: پروانه ساختمانی صادرشده باید شامل اطلاعاتی ازجمله حداکثر مدت‌زمان مجاز برای اتمام عملیات ساختمانی و کاربری موردنظر برای بنا باشد.

4– اعتبار و تمدید پروانه ساختمانی: اعتبار هر پروانه ساختمانی دو سال بوده و متقاضی می‌تواند دو بار به‌صورت رایگان نسبت به تمدید آن اقدام کند.

5– جریمه تأخیر در اتمام ساخت: درصورتی‌که عملیات ساختمانی در مدت‌زمان تعیین‌شده در پروانه ساختمانی به پایان نرسد، متخلف موظف به پرداخت جریمه‌ای معادل 25 درصد عوارض صدور پروانه برای هرسال تمدید مازاد بر دو سال خواهد بود.

موارد تخلف:

1– ساخت‌وساز غیرمجاز خارج از محدوده طرح هادی: هرگونه احداث بنا یا تغییر کاربری زمین در خارج از محدوده تعیین‌شده در طرح هادی روستایی، تخلف محسوب می‌شود.

2– ساخت‌وساز بدون اخذ پروانه ساختمانی: انجام هرگونه عملیات ساختمانی بدون دریافت پروانه ساختمانی قانونی از مراجع ذی‌صلاح، تخلف ساختمانی محسوب می‌شود.

3– تخلف از ضوابط و مقررات پروانه ساختمانی: عدم رعایت شرایط و ضوابط مندرج در پروانه ساختمانی، مانند تغییر در نقشه‌های مصوب، افزایش تراکم ساختمانی یا تغییر کاربری، تخلف ساختمانی محسوب می‌شود.

4– تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی: تغییر کاربری اراضی کشاورزی به‌غیراز کاربری‌های مجاز تعیین‌شده در طرح هادی، بدون اخذ مجوزهای لازم، تخلف ساختمانی و تغییر کاربری محسوب می‌شود.

نحوه برخورد با تخلفات:

گزارش تخلف ساخت‌وساز به بخشداری: در صورت مشاهده هرگونه ساخت‌وساز غیرمجاز، دهیاری مکلف است مراتب را به بخشداری اطلاع داده و درخواست رسیدگی نماید.

تشکیل پرونده و ارجاع به کمیسیون: پس از دریافت گزارش دهیاری، بخشداری نسبت به تشکیل پرونده تخلف اقدام کرده و پرونده را جهت بررسی و تصمیم‌گیری به کمیسیون مربوطه در سطح استانداری ارجاع می‌دهد.

صدور حکم توسط کمیسیون: کمیسیون پس از بررسی دقیق مدارک و مستندات پرونده، حکم لازم را صادر می‌کند. این حکم می‌تواند شامل دستور تخریب بنا (قلع‌وقمع) یا پرداخت جریمه نقدی باشد.

پیگیری حکم و اجرای آن: درصورتی‌که کمیسیون حکم به پرداخت جریمه صادر کند، متخلف مکلف به پرداخت مبلغ تعیین‌شده در مهلت مقرر می‌باشد. در صورت عدم پرداخت جریمه، پرونده جهت پیگیری قانونی به مراجع قضایی ارجاع خواهد شد.

نکات مهم در برخورد با تخلفات:

1– نظارت بر ساخت‌وسازها و برخورد با تخلفات: دهیاری‌ها و بخشداری‌ها مکلف به نظارت مستمر بر کلیه عملیات ساخت‌وساز در روستاها و برخورد قاطع با هرگونه تخلف ساختمانی هستند.

2- اجباری بودن اخذ پروانه ساختمانی: کلیه مالکان و سازندگانی که قصد احداث بنا یا تغییر کاربری در زمین‌های روستایی را دارند، موظف به اخذ پروانه ساختمانی معتبر از مراجع ذی‌صلاح می‌باشند.

3– اهمیت رعایت قوانین ساخت‌وساز: رعایت دقیق قوانین و مقررات ساختمانی در روستاها، علاوه بر حفظ نظم و زیبایی محیط روستا، به حفظ حقوق کلیه ساکنین و جلوگیری از بروز مشکلات آتی کمک شایانی خواهد کرد.

راه‌های پیشگیری از جریمه:

1– ضرورت اخذ پروانه ساختمانی: قبل از آغاز هرگونه عملیات ساختمانی در روستا، دریافت پروانه ساختمانی معتبر از دهیاری یا بخشداری الزامی است.

2- رعایت مقررات ملی ساختمان: کلیه عملیات ساختمانی در روستا باید مطابق با ضوابط و استانداردهای ملی ساختمان اجرا شود.

3– استعلام از مراجع ذی‌صلاح قبل از خرید: پیش از خرید هرگونه زمین یا ملک در روستا، لازم است از مراجع ذی‌صلاح استعلام شود تا از عدم وجود هرگونه ساخت‌وساز غیرمجاز یا تخلفات ساختمانی در آن ملک اطمینان حاصل گردد.

سخن پایانی

ساخت‌وسازهای غیرمجاز در روستاها، علاوه بر ایجاد مشکلات عدیده برای ساکنان و محیط‌زیست، تبعات قانونی سنگینی را نیز به دنبال دارد. قوانین مختلفی در کشور ما برای مقابله با این پدیده وضع‌شده است و متخلفان علاوه بر جریمه‌های نقدی سنگین، ممکن است با احکام قلع‌وقمع بنا یا پرداخت جریمه‌ای معادل 50 تا 70 درصد ارزش ملک مواجه شوند.

برای جلوگیری از بروز چنین مشکلات و عواقب ناخوشایندی، توصیه می‌شود قبل از هرگونه اقدام به ساخت‌وساز، از مشاورین ما در گروه آنالیز ملک مشورت گرفته و از قانونی بودن کلیه مراحل کار اطمینان حاصل نمایید.

در این مقاله که توسط گروه آنالیز ملک گردآوری‌شده است، شما با موارد زیر آشنا شدید:

   تبعات ساخت‌وساز غیرمجاز در روستاها

    قوانین و مقررات مربوط به ساخت‌وساز در روستاها

    مجازات ساخت‌وساز غیرمجاز

    راهکارهای پیشگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز

توجه :ساعات پاسخگویی به شما از 8 صبح الی 17 می باشد .

  تلفن:02644221609             

  تلفن:09125653320